Term:COVID-19/pl

COVID-19

Normative

Variants and synonyms

• infekcja COVID-19
• choroba COVID-19
• choroba wywołana wirusem SARS-CoV-2
• zakażenie COVID-19
• zakażenie SARS-CoV-2

Definition

COVID-19 jest chorobą wywołaną przez nowy koronawirus SARS-Cov-2. Jest wysoce zakaźną chorobą obejmującą układ oddechowy, która w kolejnych etapach doprowadza do jego niewydolności, obniżenia wydolności fizycznej oraz psychicznej pacjentów.

Source: https://nil.org.pl/uploaded_files/art_1584881653_zalecenia-do-prowadzenia-fizjoterapi-doroslych-pacjentow-z-covid-19.pdf

Encyclopaedic information

Wirus SARS-CoV-2 wykorzystuje białka na swojej zewnętrznej powierzchni, zwane białkami "S", aby dostać się do komórek organizmu i spowodować chorobę COVID-19.

Source: http://www.urpl.gov.pl/sites/default/files/CureVac%20COVID-19%20vaccine%20%28CVnCoV%29%20-%20start%20of%20rolling%20review%20PL.pdf

Chorzy z potwierdzonym zakażeniem COVID-19 często mają takie objawy, jak poczucie żalu i utraty, samotności i bezradności, depresji, lęku i fobii, rozdrażnienia, często dołączają się zaburzenia snu.

Source: https://www.oia.krakow.pl/images/2020_docs/20200407_covid-19__pl_2020_03_24.pdf

Sytuację medyczną pacjentów w średnim lub w podeszłym wieku z COVID-19 często komplikują choroby fizyczne, takie jak nadciśnienie i cukrzyca.

Source: https://www.oia.krakow.pl/images/2020_docs/20200407_covid-19__pl_2020_03_24.pdf

Według istniejących dowodów naukowych, osoby, które powróciły do zdrowia po przebytej infekcji COVID-19, mogą przez pewien okres po wystąpieniu objawów uzyskiwać dodatni wynik testu w kierunku zakażenia SARS-CoV-2.

Source: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0953&from=EL

Czynnikiem etiologicznym choroby COVID-19 jest wirus SARS-CoV2 należący do Koronawirusów (rodzina: Coronaviridae, rodzaj: Betacoronavirus), czyli dużej rodziny otoczkowych, jednoniciowych RNA wirusów.

Source: https://kif.info.pl/file/2020/03/covid19_ecdc_soi.pdf

Szybkie testy immunochromatograficzne (tzw. testy kasetkowe), wykrywające obecność przeciwciał, mają ograniczoną przydatność diagnostyczną we wczesnej fazie zakażenia SARS-CoV-2 .

Source: https://www.aotm.gov.pl/media/2020/07/2020.04.25_zalecenia-covid19_v1.11.pdf

Examples

Pacjentom z podejrzeniem COVID-19 należy dać maskę i skierować ich do odrębnej części placówki.

Source: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331809/WHO-2019-nCoV-clinical-2020.4-pol.pdf

U chorych na COVID-19 niewymagających tlenoterapii, ani mechanicznej wentylacji płuc stosowanie glikokortykosteroidów zwiększa ryzyko zgonu.

Source: https://www.gov.pl/web/zdrowie/zalecenia-dotyczace-postepowania-u-osob-z-choroba-covid-19-leczonych-w-domu

Aby móc sprecyzować czas trwania izolacji w warunkach domowych, niezbędna jest duży zasób informacji na temat przebiegu oraz transmisji infekcji COVID-19.

Source: https://www.gov.pl/attachment/3bd711c8-247a-47c4-99f6-350b9b694aab

Świadczenia realizowane w podstawowej opiece zdrowotnej są obszarem wymagającym zapewnienia najwyższych standardów epidemiologicznych w okresie rozprzestrzenienia się wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19.

Source: https://www.izbapiel.katowice.pl/koronawirus/4103-zalecenia-konsultanta-krajowego-w-dziedzinie-pielegniarstwa-ginekologicznego-i-polozniczego-w-stanie-epidemii-wirusa-sars-cov-2-dla-poloznych-rodzinnych-poloznych-poz-aktualizacja-z-dnia-23-10-2020-r

Opieka w izolatorium polega na zapewnieniu: 1) pobytu w obiekcie, spełniającym kryteria określone w niniejszym standardzie, oraz 2) opieki zdrowotnej personelu medycznego w zakresie określonym w niniejszym standardzie osobom, u których stwierdzono zachorowanie na chorobę wywołaną wirusem SARS-CoV-2,, zwaną dalej "COVID-19", lub podejrzenie zachorowania.

Source: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2021:214:FULL&from=LV

Dane te są wykorzystywane między innymi w przypadku gdy u osoby, która wypełniła PLF, wykryto zakażenie COVID-19; dane zebrane w PLF są wówczas wykorzystywane do ustalenia trasy podróży tej osoby i przekazania odpowiednich informacji państwom członkowskim, które muszą przeprowadzić procedury ustalania kontaktów zakaźnych w odniesieniu do osób, które mogły być narażone na kontakt z zakażonym pasażerem.

Source: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32021D0858&from=EN

Zmierzając do uproszczenia podróżowania w obrębie Unii, należy ustanowić standardowe okresy ważności testów w kierunku zakażenia SARS-CoV-2, biorąc pod uwagę także przewidziane wprowadzenie interoperacyjnego unij nego cyfrowego zaświadczenia COVID-19.

Source: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32021H0961&from=IT

Collocations

• COVID-19 rozprzestrzenia się
• zachorowania na COVID-19
• test na/w kierunku COVID-19
• szczepienie/szczepionka/zaszczepiony przeciwko COVID-19
• chory na COVID-19
• narażony na COVID-19
• objawy (kliniczne) COVID-19
• potwierdzić COVID-19
• z podejrzeniem klinicznym COVID-19
• zwalczać COVID-19
• epidemia COVID-19
• pacjent/chory z COVID-19
• wykluczyć COVID-19
• przeciwdziałać COVID-19
• podejrzenie COVID-19
• walka z COVID-19
• łagodny/umiarkowany/ciężki przebieg COVID-19
• rozpoznanie COVID-19
• leczenie COVID-19
• przejść COVID-19
• przenosić COVID-19
• terapia COVID-19
• wariant COVID-19
• skutki COVID-19

Keyness

• COVID-19: 1

• infekcja COVID-19: 654
• choroba COVID-19: 297
• choroba wywołana wirusem SARS-CoV-2: >1000
• zakażenie COVID-19: 10
• zakażenie SARS-CoV-2: 658

Research

Variants and synonyms

• COVID
• COVID19
• Covid-19

• choroba Covid-19

• choroba COVID-19

• choroba koronawirusowa 2019

• ostra choroba układu oddechowego COVID-19
• ostra choroba zakaźna układu oddechowego COVID-19
• przestarzałe: ostra choroba układu oddechowego 2019-nCoV

Definition/description

COVID-19 jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego wywołaną wirusem SARS-CoV-2 z możliwością zajęcia innych układów i narządów.

Source: https://evereth.home.pl/archiwum-pdf/FZ/2020/4/4.pdf

Examples

W 27 badaniach stwierdzono, że obecni palacze posiadają zwiększone ryzyko ciężkich objawów i są narażeni na poważne lub krytyczne skutki COVID-19 dwukrotnie częściej niż byli palacze czy osoby niepalące.

Source: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/the-smoker-s-paradox-during-the-covid-19-pandemic-the-influence-of-smoking-and-vaping-on-the-incidence-and-course-of-sars-cov-2-virus-infection-as-well-as-possibility-of-using-nicotine-in-the-treatment-of-covid-19-review-of-the-literature-paradoks-palacza?lang=pl

Definicja przedstawiona przez GIS została już uwzględniona w ostatniej wersji Stanowiska Zespołu do spraw koordynacji sieci laboratoriów COVID w sprawie możliwości wykorzystania testów wykrywających antygen SARS-CoV-2 w diagnostyce COVID-19 w Polsce z dnia 3 listopada 2020 roku [37].

Source: https://evereth.home.pl/archiwum-pdf/FZ/2020/5/4.pdf

JAKIE JEST ZAINTERESOWANIE TESTAMI DO DIAGNOSTYKI COVID19?

Source: http://evereth.home.pl/archiwum-pdf/FZ/2020/1/7.pdf

Metody molekularne wykorzystywane są głównie do diagnostyki pacjentów z objawami wskazującymi na COVID-19.

Source: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/the-level-of-protective-post-vaccination-antibodies-in-niph-nih-employees-after-administration-of-pfizer-vaccine-against-covid-19-poziom-ochronnych-przeciwcial-poszczepiennych-u-pracownikow-nizp-pzh-po-podaniu-szczepionki-firmy-pfizer-przeciwko-covid-19-1?lang=pl

W 2020 roku media (...) służą jako wartościowe źródło informacji jak i dezinformacji o Covid-19.

Source: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/trends-in-interest-of-covid-19-on-polish-internet-trendy-w-zainteresowaniu-tematem-covid-19-w-polskim-internecie?lang=pl

Prezentowane badanie ma na celu zilustrowanie społecznego zainteresowania użytkowników Internetu tematami związanymi z koronawirusem SARS-CoV-2 i chorobą Covid-19 podczas epidemii w Polsce.

Source: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/trends-in-interest-of-covid-19-on-polish-internet-trendy-w-zainteresowaniu-tematem-covid-19-w-polskim-internecie?lang=pl

W kolejnych miesiącach szpitale były przekształcane w ośrodki leczenia choroby COVID-19.

Source: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/epidemiology-of-tick-borne-encephalitis-in-poland-2010-2019-and-the-impact-of-the-covid-19-pandemic-on-the-notified-incidence-of-the-disease-epidemiologia-kleszczowego-zapalenia-mozgu-w-polsce-w-latach-2010-2019-i-wplyw-pandemii-covid-19-na-raportowana-za?lang=pl

Natomiast po pewnym czasie zmieniono terminologię na COVID-19 ( choroba koronawirusowa 2019, ang. coronavirus disease 2019).

Source: http://evereth.home.pl/archiwum-pdf/FZ/2020/3/5.pdf

Nowy koronawirus SARS-CoV-2 (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus-2) wywołujący ostrą chorobę układu oddechowego COVID-19 (coronavirus disease 2019) wykryty w Chinach w 2019 r. bardzo szybko ujawnił swój potencjał epidemiczny i został uznany za globalny problem zdrowotny.

Source: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/covid-19-module-in-srwe-system-application-and-use-in-epidemiological-surveillance-and-reporting-to-international-institutions-modul-covid-19-w-srwe-zastosowanie-i-wykorzystanie-w-nadzorze-epidemiologicznym-oraz-raportowaniu-do-instytucji-miedzynarodowych?lang=pl

Zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 wywołuje ostrą chorobę zakaźną układu oddechowego COVID-19 (ang. coronavirus disease 2019).

Source: https://evereth.home.pl/archiwum-pdf/FZ/2021/2/1.pdf

Wywołuje on ostrą chorobę układu oddechowego, która tymczasowo jako jednostka chorobowa została nazwana przez Światową Organizację Zdrowia ostrą chorobą układu oddechowego 2019-nCoV.

Source: http://evereth.home.pl/archiwum-pdf/FZ/2020/3/5.pdf

Collocations

• ciężki COVID-19
• potwierdzony COVID-19
• progresja COVID-19
• przypadek COVID-19
• transmisja COVID-19
• ozdrowieniec po COVID-19
• COVID-19 rozprzestrzenia się
• diagnostyka COVID-19, ognisko COVID-19, umieralność na COVID-19, walka z COVID-19, zachorowalność na COVID-19 i inne kolokacje typowe dla leksemu choroba i podobnych, patrz w słowniku języka ogólnego

Keyness

• COVID-19: 1
• Covid-19: 1
• COVID19: 91
• COVID: 94

• choroba Covid-19: 184

• choroba COVID-19: 184

• choroba koronawirusowa 2019: >1000

• ostra choroba układu oddechowego COVID-19: >1000
• przestarzałe: ostra choroba układu oddechowego 2019-nCoV: >1000

Press

Variants and synonyms

• Covid-19
• covid-19

• SARS-CoV-19
• koronawirus

Description

Koronawirus SARS-CoV-2 wywołuje chorobę COVID-19, najczęściej objawiającą się dusznościami, gorączką, bólami mięśni oraz zmęczeniem. Wirus przenosi się drogą kropelkową, a więc podczas kaszlu, kichania i mówienia. Choroba może przebiegać bezobjawowo.

Source: https://tvn24.pl/raporty/koronawirus-w-polsce-i-na-swiecie-statystki-najnowsze-informacje-3226255

Examples

Na COVID-19 często chorują, a nierzadko nawet umierają, koronasceptycy i przeciwnicy obowiązku noszenia maseczek.

Source: https://fakty.tvn24.pl/ogladaj-online,60/bogdan-wator-polityk-ze-slupska-nie-bal-sie-koronawirusa-przez-covid-19-dostal-dusznosci-czy-to-normalne,1083039.html

Dolegliwości żołądkowo-jelitowe w przebiegu COVID-19 to przede wszystkim nudności, wymioty, biegunka i brak apetytu - wskazała profesor Agnieszka Mądro z Kliniki Gastroenterologii Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie.

Source: https://tvn24.pl/tvnmeteo/polska/covid-19-koronawirus-dolegliwosci-zoladkowo-jelitowe-jakie-objawy-5473659

W poniedziałek w Polsce z powodu COVID-19 zmarło więcej osób niż normalnie zasiada posłów na sali plenarnej.

Source: https://fakty.tvn24.pl/zapowiedzi,59/dzis-w-faktach-lekarze-zarzucaja-rzadzacym-biernosc,1084178.html

Collocations

• zachorować na COVID-19
• pandemia COVID-19
• szczepionka na COVID-19
• test na COVID-19

Keyness

• COVID-19: 1
• SARS-CoV-19: 9
• koronawirus: 14

Comments

Variants and synonyms

• cowid
• Covid
• covid19
• covid-19
• CoVID-19
• kowid
• koronawirus
• wirus
• świrus
• koronaświrus

Description

Światowa Organizacja Zdrowia – WHO – poinformowała, że należy stosować nową definicję „chorego na COVID”. Pojedynczy test stwierdzający obecność SARS-CoV-2 już nie wystarczy. Teraz za chorego będzie uważana osoba, której dwa testy wskazują obecność patogenu a na dodatek pojawiły się u niej jakieś objawy. Do tej pory wyniki testów na COVID były głównym czynnikiem na podstawie którego opisywano twierdzono, że każdy u kogo za pomocą testu PCR wykryto fragment kodu genetycznego koronawirusa SARS-CoV-2 – „ma COVID-a”. Ktoś taki, wraz z rodziną, trafiał na kwarantanne, a dane o rzekomym zakażeniu docierały do Sanepidu i Policji, które to służby zaczynały od razu swoje czynności.

Source: comments section of: https://hej.mielec.pl/pl/712_koronawirus/60822_6144-nowe-zakazenia-koronawirusem-w-kraju-a-w-powiecie.html

Examples

Przeszedłem osobiście Covid i teraz wiem jak wredna jest to choroba.

Source: comments section of: https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/8113831,koronawirus-w-polsce-liczba-zakazonych-najnowszy-bilans.html

Znieczulica pielęgniarek i lekarzy na tzw. oddziałach covid porównywalna jest jedynie z oddziałami Mengele w obozach.

Source: comments section of: https://nczas.com/2021/10/18/lekarska-zyla-zlota-rekordzista-w-pile-zarobil-milion-zlotych-w-rok-fortuna-na-dodatki-covidowe/

Do tej pory nie ma leku na covida ani na grypę.

Source: comments section of: https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/8113831,koronawirus-w-polsce-liczba-zakazonych-najnowszy-bilans.html

Pan Prezydent nasz kochany wraz z pierwszą damą przyjęli trzecia dawkę i załapał cowida.

Source: comments section of: https://www.wyborcza.pl

Collocations

• szczepionka na covid
• zgon na covid
• chorować na covid
• mieć covid(-a)
• przejść covid(-a)

Keyness

• covid: 2
• covid-19: 3
• koronawirus: 4
• wirus: 39
• covid19: 55

• covid: 116
• kowid: 119
• świrus: 771

Note

Ze względu na charakter korpusu, pierwsze miejsce na liście Keyness zajmuje słowo ,,oceniać", pojawiające się pomiędzy komentarzami w sekcji.

Warianty świrus oraz koronaświrus mają nacechowanie żartobliwe.